Hematüri ne demektir?
İdrardan kan gelmesi tıp dilinde hematüri olarak bilinir. Bazen bu kanı idrarın kırmızı şekilde hasta kendisi görür, hatta çok koyu kan şeklinde olablir, bazen de idrar rengi normal olmasına rağmen veya yapılan tetkikler sonucunda idrarda kan hücreleri (eritrosit) görülür. Her ikiside hematüri olarak adlandırılır (Makroskopik ve mikroskopik).
Hematüri neden olur?
Ciddi bir hastalığın habercisi olabileceği gibi önemsiz bir nedenle de kanama meydana gelmiş olabilir. Aksi ispat edilene kadar idrar da kan görülmesi idrar yolları kaynaklı kanser olarak değerlendirilmelidir. Böylelikle olası bir kanserin erken tanı ve tedavisine imkan sağlanmış olur. Özellike mesane kanserinin ilk belirtisi idrarda ağrısız pıhtılı kanama şeklindedir. Yine böbrek ve prostat kanseri bazen idrarda kanama şeklinde belirti verebilmektedir.
İdrarda kanama en sık idrar yolu enfeksiyonuna bağlı görülmektedir. Ayrıca böbrek taşları, aşırı egzersiz, böbrek hastalıkları (glomerülonefritler), prostatın iyi huylu büyümesi, prostat iltihabına bağlı olarak da idrarda kanama görülebilir.
Bazı ilaçlar idrar rengini kırmızıya boyar ve hasta idrarında kanama olduğunu düşünür. Bu tahlillerle netleştirilebilir. Yanlış yorumlanan bir diğer durum da, kadınlarda adet öncesi, adet zamanı veya heman adet sonrası verilen idrar tahlillerinde vajinal kanlar idrar örneğine karışır, idrar tahlilinde kan hücreleri görülür. Bu yanlışlığın olmaması için hem hastanın bunu hatırlatması hem de doktorun adet dönemini sorgulaması gerekir.
Hematüri olması durumunda nedeni nasıl araştırılır?
Hematürinin birçok sebebi olabileceğinden, yapılacak tahlil ve film ler en sık hastalıkları gösterebilecek olanlardan ve hasta için en zararsız olanlardan başlanıp, sonuca ulaşılamadığı takdirde daha ayrıntılı tetkiklere doğru ilerlemelidir. Burada hastanın yaşı, cinsiyeti, kanamanın miktarı ve sıklığı da göz önüne alınmalıdır.
İdrarda kırmızı olması durumunda öncelikle idrar tahlili yapılarak bunun kan mı yoksa başka bir duruma bağlı kırmızı renk değişikliğimi olduğu anlaşılır. Aynı zamanda bu tahlilde idrar yolu enfeksiyonu olup olmadığı da anlaşılır. Eğer enfeksiyon bulguları varsa önce enfeksiyon tedavi edilerek tekrar idrar tahlili yapılır. Yineleyen tahlilde enfeksiyon olmadığı halde kanama varsa daha ileri tetkiklere geçilir.
İkinci aşamada istenecek tetkik radyasyon içermeyen, ucuz ve kolay olan Ultrasonografidir. Yapılacak ultrason böbrek kaynaklı taş, tümör, kist, enfeksiyon gibi kanama sebeplerini gösterebilir. Aynı zamanda idrar torbasında da benzer durumları açıklayabilir. Şayet ultrasonda herhangi bir bulgu yoksa ve idrarda kanama varsa daha ayrıntılı tetkiklere geçmek gerekir.
Bundan sonra yapılacak tetkik ilaçlı karın tomografisidir. Bu filmin görüntü kalitesi ultrasona göre çok daha iyidir ve ultrasonda görülemeyen kitleleri, kistleri veya taşları gösterebilir.
Bu aşamadan sonra hastanın idrar örneğinden alınarak patoloji tarafından inceleme yapılır (Sitoloji). Bu incelemede hastada filmlerde ortaya çıkmayacak boyuttaki küçük kanserler araştırılır. Eğer idrar yolunda çok küçük bir kanser varsa, bu kanamaya neden olduğu gibi, kanser hücreleri de idrarda bulunur. Bunlar sitoloji ile tespit edilebilir.
Bu aşamadan sonra herhangi bir tanı konulamazsa veya sitolojide şüpheli hücreler görülmesi durumunda, idrar torbasının ve idrar yollarının kameralı endoskopik aletlerle kontrol edilmesi (sistoskopi) gerekebilmektedir. İşlem esnasında şüpheli oluşumlar izlenir ise buralardan parça alınarak (biyopsi) değerlendirilir.
Hematüri tedavisi nasıl yapılır?
Bu aşamalar herhangi birinde kanamaya sebep olacak bir problem tespit edilirse, probleme özel tedavi seçenekleri uygulanır. Örneğin kanama idrar yolu enfeksiyonuna bağlıysa, antibiyotik tedavisi verilir, herhangi bir kansere bağlıysa bu kanserin yerine ve boyutana göre ameliyata karar verilir.[vc_row bg_type=”grad” bg_grad=”background: -webkit-gradient(linear, left top, left bottom, color-stop(21%, #E3E3E3), color-stop(24%, #E3E3E3));background: -moz-linear-gradient(top,#E3E3E3 21%,#E3E3E3 24%);background: -webkit-linear-gradient(top,#E3E3E3 21%,#E3E3E3 24%);background: -o-linear-gradient(top,#E3E3E3 21%,#E3E3E3 24%);background: -ms-linear-gradient(top,#E3E3E3 21%,#E3E3E3 24%);background: linear-gradient(top,#E3E3E3 21%,#E3E3E3 24%);”][vc_column][vc_custom_heading text=”Randevu & Bilgi”]
